Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi określa szczegółowo Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 07 grudnia 2017 r. Zgodnie z obowiązującym prawem ZWiK Sp. z o.o. odpowiada za jakość wody dostarczanej siecią wodociągową, nie do „kranu”, a do wodomierza głównego. Za wewnętrzną instalację wodociągową, która zaczyna się za wodomierzem głównym, odpowiedzialny jest właściciel/ zarządca budynku i to jego obowiązkiem jest zapobieganie wtórnemu zanieczyszczeniu wody.

Zdecydowana większość z nas stwierdzając pogorszenie jakości wody jak np. zmętnienie, nietypowy zapach bądź smak, interweniuje bezpośrednio u dostawcy wody, którym na terenie Nowego Dworu Mazowieckiego jest Zakład Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. – czy słusznie?

Jak już wcześniej wspomniano, za zapewnienie należytej jakości wody zimnej w sieci wodociągowej na terenie Miasta odpowiada ZWiK Sp. z o.o. Nadzór nad jakością wody sprawują natomiast organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Spółka nie odpowiada za instalacje wody ciepłej.

Zgodnie z przepisami prawa Spółka zobowiązana jest do kontroli jakości wody zimnej (w zależności od eksploatowanego ujęcia) 3 razy w ciągu roku - SUW Modlin Twierdza, ASUW Wisła i 6 razy w ciągu roku- SUW Warszawska. Jednak mając na celu możliwie najskuteczniejszą kontrolę nad jakością wody badania wybranych parametrów fizykochemicznych wykonywane są częściej, a badania mikrobiologiczne w odstępach 2 tygodniowych. W związku z powyższym prawdopodobieństwo, że woda w sieci wodociągowej odbiega od norm jest znikome, a w przypadku rzeczywistego pogorszenia jej jakości pozwala na szybką reakcję.

Zanim pogorszenie jakości wody zostanie zgłoszone w ZWiK Sp. z o.o. należy skontaktować się z właścicielem/ zarządcą budynku odpowiedzialnym za stan wewnętrznej instalacji wodociągowej, której wiek, niewłaściwe wykonanie, brak- bądź niewystarczająca konserwacja, niewłaściwe użytkowanie ma realny wpływ na jakość wody płynącej z kranu.  

To właściciel/ zarządca budynku jako pierwszy powinien zostać poinformowany o problemie, powinien nam również udzielić informacji dotyczących bieżącej konserwacji instalacji wewnętrznych. Jeśli zgłoszenie pogorszenia jakości wody dotyczy pojedynczych budynków/ obiektów przyczyną bardzo rzadko bywa pogorszenie jakości wody w sieci wodociągowej.

Jakie więc są przyczyny pogorszenia jakości wody w instalacji wewnętrznej? Najczęściej są to:

• Przepływ zwrotny wody zużytej, do której może dojść m.in. w przypadku łączenia instalacji wodociągowej z innymi instalacjami (np. centralnego ogrzewania, wody zmiękczonej czy klimatyzacją), na skutek różnicy ciśnień, wykorzystywania urządzeń sanitarnych zasilanych wodą z odpływem do kanalizacji.
• Stagnacja wody, która może powodować nie tylko wzrost mętności ale również rozwój bakterii. Stopień pogorszenia jakości wody uzależniony jest od temperatury wody, czasu jej trwania w bezruchu, materiałów z jakich wykonana jest instalacja, a także od składu fizykochemicznego wody z sieci wodociągowej.
• Niewystarczająca/ nieprawidłowa konserwacja, bądź jej brak
• Nieodpowiednie materiały z jakich wykonano instalację wodociągową, brak odpowiedniej izolacji instalacji wody zimnej, powodujący wzrost jej temperatury.

Co robić, by wyeliminować możliwość wtórnego zanieczyszczenia instalacji wewnętrznej? Do podstawowych czynności należy regularna kontrola stanu technicznego, płukanie, czyszczenie dezynfekcja instalacji i zainstalowanych na niej zbiorników. A ponadto:

• regularna kontrola funkcjonowania urządzeń, zabezpieczających przed przepływem zwrotnym (zaworów zwrotnych antyskażeniowych itp.),
• płukanie instalacji wodociągowych po okresach bezruchu. Rzadko wykorzystywane fragmenty instalacji, bądź fragmenty wykorzystywane okresowo należy odłączyć od instalacji wodociągowej. Należy pamiętać, by przed ponownym uruchomieniem instalacji dokładnie ją przepłukać (np. po okresach wakacji, ferii w placówkach oświatowych, czy po długim urlopie spędzonym poza domem),
• wymiana zaworów, uszczelek, uszkodzonej armatury celem wyeliminowania nieszczelności/ przecieków instalacji,
• regularne czyszczenie kranów/ pryszniców i innych akcesoriów wodnych (perlatory) oraz dodatkowych filtrów zamontowanych na instalacji, mające na celu usunięcia kamienia i zanieczyszczeń,
• regularne (co najmniej raz w roku) czyszczenie wnętrz zbiorników służących do magazynowania wody, bojlerów.

Szczególną uwagę zwłaszcza latem należy zwrócić na temperaturę wody. Zaznaczamy, że do spożycia nadaje się wyłącznie woda zimna, ciepłej używamy do celów gospodarczych i higienicznych.

Wyższa temperatura wody, szczególnie podczas jej stagnacji w rurach, może sprzyjać szybkiemu pogorszeniu jej jakości (rozwojowi mikroorganizmów, mętności). Dlatego niezwykle ważna jest (jak już wcześniej wyjaśniono) m.in. odpowiednia izolacja rur z zimną wodą w budynku, odpowiednia odległość między instalacjami wody ciepłej i zimnej.

W okresie letnim, zwłaszcza gdy wysokie temperatury powietrza długo się utrzymują, temperatura wody w sieci wodociągowej wzrasta. Celem jej obniżenia ZWiK Sp. z o.o. prowadzi systematyczne płukanie sieci. Niestety właściciele/ zarządcy nieruchomości, jako odpowiedzialni za instalacje wewnętrzne, zapominają, iż to ich obowiązkiem jest płukanie instalacji wewnętrznej, w której temperatura wody również znacznie wzrasta. Jeśli woda jest letnia po odkręceniu kurka z woda zimną, dobrym rozwiązaniem jest jej spuszczenie do chwili, gdy strumień nie będzie wyraźnie zimny. Spuszczaną wodę zawsze można wykorzystać do celów gospodarczych. Latem warto również częściej czyścić i dezynfekować armaturę.

Warto również pamiętać, że domowe urządzenia do „doczyszczania”, zmiękczania wody, które zostały nieodpowiednio dobrane lub są nieodpowiednio eksploatowane również mogą prowadzić do wtórnego zanieczyszczenia wody w instalacji wewnętrznej. Mogą one powodować m.in. wzrost zanieczyszczenia mikrobiologicznego, wzrost korozyjności wody, czy też odkładanie się osadów na skutek spadku ciśnienia wody. Na uwagę zasługuje również fakt, że coraz chętniej instalowane
w budynkach mieszkalnych urządzenia do zmiękczania wody nie tylko pozbawiają ją cennych dla człowieka związków mineralnych ale w znacznym stopniu zmieniają właściwości fizykochemiczne wody. Przed ich instalacją należy dokładnie ustalić zasady utrzymania i konserwacji urządzeń, możliwego wpływu na jakość wody, oraz zasad kontroli i monitorowania jej jakości.

Choć ZWiK Sp. z o.o. dokłada wszelkich starań, by woda w sieci wodociągowej spełniała normy Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 07 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, to nie zawsze mamy wpływ na jakość wody w kranach. Jej jakość uzależniona jest bowiem w znacznym stopniu od właścicieli i użytkowników wewnętrznych instalacji wody.